Gadgetshowto
Er blijven maar nieuwe Linux-distributies verschijnen, en voor sommige gebruikers wordt het vervelend om bij te blijven. U hebt waarschijnlijk iemand horen vragen "Wat is het nut van al die distributies?". Misschien is je gevraagd om het verschil tussen twee Linux-distributies uit te leggen. Deze vragen lijken in eerste instantie misschien raar, maar ze zijn logisch, vooral als de persoon die ze stelt een beginner is die nog steeds leert over Linux.
Noch Fedora noch Ubuntu zijn nieuwe distributies, maar ze hebben allebei relatief recent nieuwe versies gehad. Ubuntu 16.04 kwam uit in april en Fedora 24 Beta kwam een paar weken geleden beschikbaar, met de definitieve release gepland voor 14 juni. Deze aankomende versie van Fedora zal ongetwijfeld wat aandacht trekken, dus het kan nuttig zijn om uit te leggen hoe deze verschilt van Ubuntu. We hebben je al enkele verschillen laten zien tussen Ubuntu en Linux Mint; in dit geval zullen de verschillen groter en duidelijker zijn.
Geschiedenis en ontwikkeling
Er is al zoveel over Ubuntu geschreven dat je oma waarschijnlijk weet dat de eerste versie gebaseerd was op de onstabiele tak van Debian en in oktober 2004 uitkwam. Fedora is een beetje ouder - de eerste versie werd uitgebracht in november 2003, en het achtergrondverhaal is iets ingewikkelder.
Die allereerste versie van Fedora heette Fedora Core 1 en was gebaseerd op Red Hat Linux 9. Fedora werd gezien als een gemeenschapsgericht alternatief voor Red Hat, en het had twee belangrijke opslagplaatsen: Core, dat werd onderhouden door Red Hat ontwikkelaars en extra's, onderhouden door de community. Eind 2003 fuseerde Red Hat Linux echter met Fedora om een enkele gemeenschapsdistributie te worden, en Red Hat Enterprise Linux werd gecreëerd als zijn commercieel ondersteunde tegenhanger. Tot 2007 behield Fedora "Core" als onderdeel van zijn naam, maar met de release van Fedora 7 werden de Core en Extra repositories samengevoegd, en sindsdien heet de distributie simpelweg Fedora.
Het grootste verschil hier is dat de oorspronkelijke Red Hat Linux in wezen opgesplitst is in Fedora en Red Hat Enterprise Linux, terwijl Debian nog steeds een hele, aparte entiteit is van Ubuntu, dat pakketten importeert vanuit een van de takken van Debian..
Hoewel velen denken dat Fedora rechtstreeks is gebaseerd op Red Hat Enterprise Linux (RHEL), is dat niet helemaal waar. Het is eerder het tegenovergestelde: nieuwe versies van RHEL zijn forks van Fedora die grondig worden getest op kwaliteit en stabiliteit voordat ze worden vrijgegeven. RHEL 7 is bijvoorbeeld gebaseerd op repositories van Fedora 19 en 20. De Fedora-gemeenschap biedt ook extra pakketten voor RHEL in een repository genaamd Extra Packages for Enterprise Linux (EPEL).
De structuur achter de ontwikkeling van deze twee distro's is relatief vergelijkbaar. Fedora Project (opgericht in 2003) is verantwoordelijk voor het coördineren van de ontwikkeling van Fedora, en het wordt gesponsord door Red Hat. De Fedora Council bestuurt dit initiatief, en de voorzitter (Fedora Project Leader) wordt gekozen en in dienst genomen door Red Hat. Er zijn andere bestuursgroepen, zoals Fedora Engineering Steering Committee en Fedora Ambassadors Steering Committee, waar leden worden gekozen door de gemeenschap.
Aan de andere kant wordt Ubuntu rechtstreeks gefinancierd en beheerd door Canonical. De Ubuntu-gemeenschap is georganiseerd rond verschillende grotere groepen, met als belangrijkste de gemeenschapsraad en de technische raad. De leden van deze twee worden voorgedragen door Mark Shuttleworth, de oprichter van Canonical. Andere groepen zijn de Forums Council, IRC Council en de Developer Membership Board. Gebruikers kunnen een Ubuntu-lidmaatschap aanvragen en vrijwilligerswerk doen als bijdragers in verschillende door de gemeenschap georganiseerde teams.
Release Cycle & Support
Ubuntu brengt elke zes maanden een nieuwe versie uit - in april en in oktober. Elke vierde versie wordt beschouwd als een Long Term Support (LTS) -release, wat betekent dat LTS-releases elke 2 jaar uitkomen. Sinds 2012 krijgt elke LTS-release officiële ondersteuning en updates voor de komende vijf jaar. Andere, "reguliere" releases werden vroeger 18 maanden ondersteund, maar deze periode is in 2013 ingekort tot negen maanden.
Fedora heeft geen strikt schema, maar nieuwe releases komen meestal elke zes maanden uit. Ze worden echter 13 maanden ondersteund, wat langer is dan de ondersteuningsperiode van Ubuntu voor reguliere releases. Er zijn geen LTS-uitgaves van Fedora.
Wat zit er in een naam?
Als je dacht dat de naamgevingsconventies van Ubuntu (onnodig) ingewikkeld waren, wacht dan tot je de regels voor Fedora-namen ziet.
Beide distributies bevatten versienummers in hun naam. Ubuntu heeft "point releases", waarbij het eerste cijfer het jaar aangeeft en het tweede de maand waarin een versie is uitgebracht. Dit is eigenlijk handig, omdat je in één oogopslag de ouderdom van de distributie kunt zien - Ubuntu 13.04 werd bijvoorbeeld uitgebracht in april 2013. Fedora houdt het simpel en gebruikt hele getallen, beginnend met 1 voor de eerste versie, en (momenteel) eindigend met 23, de laatste stabiele versie uitgebracht in november 2015.
Voor Ubuntu bevat de codenaam zelf altijd twee woorden die met dezelfde letter beginnen. Het eerste woord is een bijvoeglijk naamwoord en het tweede een dier, vaak ongebruikelijk of zeldzaam. Iedereen kan namen voorstellen voor de aankomende versies van Ubuntu, maar de definitieve beslissing wordt aangekondigd door Mark Shuttleworth, samen met een uitleg of een korte anekdote over de naam. De volgende versie van Ubuntu, die in oktober van dit jaar uitkomt, zal Yakkety Yak heten.
Fedora 20 Heisenbug uit 2013 was de laatste versie met een codenaam, en alle volgende versies worden gewoon "Fedora X" genoemd, waarbij X staat voor het nummer dat volgt op de vorige uitgave. Voordien kon iedereen uit de gemeenschap een naam voorstellen, maar deze moest een aantal regels volgen om in aanmerking te komen voor goedkeuring van de regerende leden. Release-namen moesten een verband delen, bij voorkeur een ongebruikelijke of nieuwe, en mochten geen namen van levende mensen of handelsmerktermen zijn. De relatie tussen namen voor Fedora X en Fedora X + 1 moet overeenkomen met de "is-a" -formule, zodat het volgende waar is: X is een Y, en X + 1 ook. Ter illustratie: Fedora 14 heette Laughlin en Fedora 15 Lovelock. Zowel Lovelock als Laughlin zijn steden in Nevada. De relatie voor Fedora X en Fedora X + 2 zou echter niet hetzelfde moeten zijn!
Klinkt dit alsof het enorme hoofdpijn zou veroorzaken? Nou, misschien is dat een van de redenen waarom de ontwikkelaars besloten het te laten vallen.
Edities en desktopomgevingen
Fedora heeft drie hoofdedities: Cloud, Server en Workstation. De eerste twee spreken voor zich en het Workstation is eigenlijk de editie die de meeste mensen gebruiken - die voor desktopcomputers en laptops (32- of 64-bits). De Fedora-gemeenschap biedt ook afzonderlijke afbeeldingen van de drie edities voor ARM-gebaseerde apparaten. Er is ook Fedora Rawhide, een voortdurend bijgewerkte ontwikkelingsversie van Fedora die de laatste builds van alle Fedora-pakketten bevat. Rawhide is een proeftuin voor nieuwe pakketten, dus het is niet 100% stabiel, maar je kunt het nog steeds gebruiken als een rollende release-distributie.
Ubuntu verslaat hier Fedora, althans in termen van kwantiteit. Naast de standaard Desktop-editie biedt Ubuntu afzonderlijke producten genaamd Cloud, Server, Core (voor Internet-of-Things-apparaten) en Ubuntu Touch voor mobiele apparaten. De desktop-editie ondersteunt zowel 32- als 64-bits systemen, en serverafbeeldingen zijn beschikbaar voor verschillende infrastructuren (ARM, LinuxONE, POWER8). Er is ook Ubuntu Kylin, een speciale editie van Ubuntu voor Chinese gebruikers, die voor het eerst uitkwam in 2010 als "Ubuntu Chinese Edition", en in 2013 werd omgedoopt tot een officieel subproject..
Wat betreft desktopomgevingen, de belangrijkste Fedora-editie gebruikt Gnome 3 met Gnome Shell. De standaard DE van Ubuntu is Unity, en andere opties worden geboden door middel van "Ubuntu-smaken", dit zijn varianten van Ubuntu met verschillende desktopomgevingen. Er is Kubuntu (met KDE), Ubuntu GNOME, Ubuntu MATE, Xubuntu (met Xfce), Lubuntu (met LXDE), en een nieuwe variant genaamd Budgie Remix is in de maak, in de hoop een officiële Ubuntu-smaak te worden.
Fedora's equivalent van smaken zijn Spins, of 'alternatieve desktops'. Er zijn spins met KDE-, Xfce-, LXDE-, MATE- en Cinnamon-desktopomgevingen, en een speciale spin genaamd Sugar on a Stick met een vereenvoudigde leeromgeving. Dit project is op maat gemaakt voor kinderen en scholen, met name in ontwikkelingslanden.
Fedora heeft ook Labs, of "functionele softwarebundels". Het zijn verzamelingen van gespecialiseerde software die kunnen worden geïnstalleerd op een bestaand Fedora-systeem, of als een zelfstandige Linux-distributie. Beschikbare Labs zijn onder meer Design Suite, Games, Robotics Suite, Security Lab en Scientific. Ubuntu biedt iets soortgelijks in de vorm van Edubuntu, Mythbuntu en Ubuntu Studio - subprojecten met gespecialiseerde apps voor respectievelijk het onderwijs, home entertainment-systemen en multimediaproductie.
Pakketten en opslagplaatsen
De meest opvallende verschillen tussen Ubuntu en Fedora zijn te vinden in dit domein. Allereerst is er het pakketbeheersysteem. Fedora gebruikt RPM met .rpm-pakketten, terwijl Ubuntu DPKG- en .deb-pakketten gebruikt. Dit betekent dat pakketten voor Ubuntu standaard niet compatibel zijn met Fedora en dat je ze niet kunt installeren tenzij je ze converteert met zoiets als Alien. Ubuntu heeft ook Snappy-pakketten gepresenteerd, die veel veiliger en gemakkelijker te onderhouden zouden moeten zijn dan .deb-pakketten, maar ze worden nog niet veel gebruikt door ontwikkelaars.
Met uitzondering van enkele binaire firmware, Fedora neemt geen propriëtaire software op in zijn officiële repositories. Dit is van toepassing op grafische stuurprogramma's, codecs en alle andere software die beperkt is door patenten en juridische kwesties. Het directe gevolg hiervan is dat Ubuntu meer pakketten in zijn repositories heeft dan Fedora.
Een van de belangrijkste doelstellingen van Fedora is om alleen gratis en open source software aan te bieden, en de gemeenschap moedigt gebruikers aan om alternatieven te vinden voor hun niet-vrije apps. Als je naar mp3-muziek wilt luisteren of dvd's wilt afspelen op Fedora, zul je daarvoor geen ondersteuning vinden in de officiële repositories. Er zijn echter opslagplaatsen van derden, zoals RPMFusion, die veel gratis en niet-vrije software bevatten die u op Fedora kunt installeren.
Ubuntu streeft ernaar te voldoen aan de richtlijnen voor vrije software van Debian, maar doet nog steeds veel concessies. In tegenstelling tot Fedora bevat Ubuntu eigen stuurprogramma's in zijn beperkte tak van officiële repositories. Er is ook de Partner-repository die propriëtaire software bevat van de partnerleveranciers van Canonical, bijvoorbeeld Skype en Adobe Flash Player. Het is mogelijk om commerciële apps te kopen van Ubuntu Software Center, en je kunt ondersteuning voor dvd's, mp3's en andere populaire codecs inschakelen door simpelweg een enkel pakket te installeren (ubuntu-beperkte-extra's) uit de repository.
Fedora's Copr is een platform vergelijkbaar met Ubuntu's Personal Package Archives (PPA) - het stelt iedereen in staat om pakketten te uploaden en zijn eigen repository te maken. Het verschil is hier hetzelfde als met de algemene benadering van softwarelicenties - het is niet de bedoeling dat je pakketten uploadt die niet-vrije componenten bevatten, of iets anders dat expliciet verboden is door de Fedora Project Board.
Doelgroep en doelen
Sinds het begin is Fedora scherp gefocust op drie dingen: innovatie, gemeenschap en vrijheid. Het biedt en promoot uitsluitend gratis en open source software, en benadrukt het belang van elk lid van de gemeenschap. Het is ontwikkeld door de gemeenschap en gebruikers worden actief aangemoedigd om aan het project deel te nemen, niet alleen als ontwikkelaars, maar ook als schrijvers, vertalers, ontwerpers en openbare sprekers (Fedora Ambassadors). Er is een speciaal project dat vrouwen helpt die een bijdrage willen leveren, met als doel om gendergerelateerde vooroordelen en segregatie in tech- en FOSS-kringen te bestrijden.
Verder, Fedora is vaak de eerste of een van de eerste distributies die nieuwe technologieën en apps adopteert en presenteert. Het was een van de eerste distributies die met SELinux werd geleverd, inclusief de Gnome 3-desktop, Plymouth als de bootsplash-applicatie, systemd als het standaard init-systeem aannemen en Wayland in plaats van Xorg als de standaard displayserver gebruiken.
De ontwikkelaars van Fedora maken er een punt van om samen te werken met andere distributies en upstream-projecten, en om hun upgrades en bijdragen te delen met de rest van het Linux-ecosysteem. Vanwege deze constante experimenten en innovatie, wordt Fedora vaak (verkeerd) bestempeld als een hypermoderne, onstabiele distributie die niet geschikt is voor beginners en dagelijks gebruik. Dit is een van de meest wijdverspreide Fedora-mythen, en de Fedora-gemeenschap werkt er hard aan om deze perceptie te veranderen. Hoewel ontwikkelaars en gevorderde gebruikers die de nieuwste functies willen uitproberen de primaire doelgroep zijn, kan Fedora door iedereen worden gebruikt, net als Ubuntu.
Over Ubuntu gesproken, sommige doelen van deze distributie overlappen Fedora. Ubuntu streeft ook naar innovatie, maar ze kiezen veel meer consumentvriendelijke aanpak. Door een besturingssysteem voor mobiele apparaten te bieden, probeert Ubuntu een plaats op de markt te veroveren en tegelijkertijd zijn grote project te pushen - convergentie.
De gemeenschap lijkt iets minder betrokken bij cruciale beslissingen, wat tot uiting kwam in de reactie van de gebruiker op veranderingen in eerdere Ubuntu-releases. Ubuntu is ook betrokken geweest bij enkele controverses, met name het privacyprobleem met de Unity-winkellens in Ubuntu 12.10. Desondanks wordt Ubuntu vaak uitgeroepen tot de meest populaire Linux-distributie, dankzij de strategie om gebruiksvriendelijk en eenvoudig genoeg te zijn voor beginners en ex-Windows-gebruikers..
Toch heeft Fedora een troef in petto - Linus Torvalds, de maker van Linux, gebruikt Fedora op zijn computers.
En jij dan? Gebruik je Fedora, of is Ubuntu nog steeds je favoriet? Zijn we vergeten belangrijke verschillen tussen Fedora en Ubuntu te noemen? Laat het ons weten in de reacties hieronder!
Afbeelding credits: Convergentie-screenshot, Budgie Remix-screenshot, Fedora Core 1-screenshot via Wikimedia Commons, Red Hat Linux door Leonid Mamchenkov via Flickr.
